• Boek 6 Artikel 75 (6:75 BW)

    Overmacht

    Een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij niet is te wijten aan zijn schuld, noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.

    Toelichting

    Als van overmacht sprake is kan een tekortkoming niet aan de schuldenaar worden toegerekend. De schuldeiser kan dan niet met succes schadevergoeding vorderen.

    Vereisten voor overmacht

    1. tekortkoming;
    2. welke niet voorzienbaar is;
    3. tekortkoming opgekomen voor opeisbaarheid;
    4. niet aan de schuld van schuldenaar te wijten, en;
    5. tekortkoming komt niet voor risico van de schuldenaar.

    Tekortkoming

    Voordat sprake kan zijn van wanprestatie of overmacht, is eerst een tekortkoming noodzakelijk. Als een tekortkoming aan de schuldenaar kan worden toegerekend is sprake van wanprestatie. Een tekortkoming die niet aan de schuldenaar kan worden toegerekend lijdt tot overmacht. Voor een beroep op overmacht mag een tekortkoming dus niet aan de schuldenaar worden toegerekend. Dit betekent dat de tekortkoming niet zijn schuld mag zijn. Ook mag de tekortkoming niet voor zijn rekening komen, volgens de wet, een rechtshandeling of de in het verkeer geldende opvattingen. Of sprake is van overmacht hangt sterk af van de omstandigheden van het geval.

    Schuld en risico

    Er is geen sprake van overmacht als een tekortkoming is te wijten aan zijn schuld. Er is slechts sprake van schuld als de schuldenaar een verwijt kan worden gemaakt. Ook als de tekortkoming voor risico van de schuldenaar komt, is geen sprake van overmacht. Als een tekortkoming wordt veroorzaakt door hulppersonen of hulpzaken, die zijn gebruikt door de schuldenaar, dan komt dat voor risico van de schuldenaar.

    In het verkeer geldende opvattingen

    De in het verkeer geldende opvattingen kunnen aan een geslaagd beroep op overmacht in de weg staan. Vaak wordt gesproken van de zogenaamde verkeersopvattingen.

    Rechtshandeling

    Ook wat tussen de partijen is afgesproken kan aan een geslaagd beroep op overmacht in de weg staan. Als de schuldenaar heeft gegarandeerd voor een bepaalde datum te leveren, komt hem slechts in uitzonderlijke gevallen een beroep op overmacht toe.

    Jurisprudentie

    Hoge Raad, 24 oktober 1997, ECLI:NL:HR:1997:ZC2469 , Spruijt/Tighelaar Autoverhuur.
    In dit arrest formuleert de Hoge Raad een aantal factoren ten aanzien van een beroep op overmacht bij een huurovereenkomst. Deze factoren zijn: betrekkelijk korte huurperiode, een professionele verhuurder, en er is geen sprake van schuld voor niet kunnen afgeven.

    Hoge Raad, 1 november 2013, ECLI:NL:HR:2013:1080.
    Toepassing van de factoren uit Spruijt/Tighelaar Autoverhuur. Sprake van gehuurde apparatuur, welke, zonder schuld van de huurder, is ontvreemd. Dit komt voor risico van de verhuurder.