• Artikel 4 Faillissementswet (4 FW)

    Aangifte faillietverklaring

    1. De aangifte tot faillietverklaring wordt gedaan en het verzoek daartoe ingediend ter griffie en met de meeste spoed in raadkamer behandeld. Het Openbaar Ministerie wordt daarop gehoord. Indien de aangifte tot faillietverklaring wordt gedaan door een natuurlijk persoon, stelt de griffier deze terstond ervan in kennis dat hij, onverminderd artikel 15b, eerste lid, een verzoek als bedoeld in artikel 284 kan indienen.
    2. Een schuldenaar die gehuwd is of een geregistreerd partnerschap is aangegaan kan slechts aangifte doen met medewerking van zijn echtgenoot onderscheidenlijk geregistreerde partner tenzij iedere gemeenschap tussen echtgenoten onderscheidenlijk geregistreerde partners, is uitgesloten.
    3. Ten aanzien ener vennootschap onder ene firma, moet de aangifte inhouden de naam en de woonplaats van elk der hoofdelijk voor het geheel verbonden vennoten.
    4. De aangifte of het verzoek tot faillietverklaring bevat zodanige gegevens dat de rechter kan beoordelen of hem rechtsmacht toekomt op grond van de verordening, genoemd in artikel 5, derde lid.
    5. Het vonnis van faillietverklaring wordt ter openbare zitting uitgesproken en is bij voorraad, op de minuut uitvoerbaar, niettegenstaande enige daartegen gerichte voorziening.

    Toelichting

    Iemand kan zelf aangifte doen tot faillietverklaring. Dit wordt ook wel een eigen aangifte genoemd. Daarnaast kunnen schuldeisers en/of het Openbaar Ministerie een verzoek tot faillietverklaring indienen. Artikel 4 ziet op beide gevallen.

    Dat natuurlijke personen failliet gaan, moet volgens de wetgever zoveel mogelijk worden vermeden. Daarom dient de rechter in het geval dat een natuurlijk persoon een eigen aangifte doet, diegene kenbaar te maken dat hij gebruik kan maken van de schuldsaneringsregeling.

    Eigen aangifte of verzoek van een ander

    Beide dienen te worden ingediend bij de griffie van de rechtbank die daartoe bevoegd is. Indien er sprake is van een eigen aangifte, hoeft diegene daarvoor geen griffierechten te betalen. Indien die schuldenaar in gemeenschap is gehuwd, dient zijn of haar echtgenoot mee te werken aan de eigen aangifte. Dat komt omdat zo’n faillissement ook invloed heeft op de gemeenschap van de echtgenoot.

    Misbruik

    Een eigen aangifte of een verzoek tot faillietverklaring kan ook een misbruik van bevoegdheid opleveren. In zo’n geval wordt er geen faillissement uitgesproken. Het kan ook voorkomen dat de curator een beroep doet op misbruik van bevoegdheid. Bijvoorbeeld als de curator aan de slag moet met een lege boedel. In zo’n geval kan vaak ook zijn eigen salaris niet wordt betaald.

    Jurisprudentie

    Hoge Raad 28 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:48

    De Hoge Raad oordeelde hier dat er sprake is van misbruik van bevoegdheid, indien iemand zelf een verzoek tot faillietverklaring doet, alleen om gebruik te kunnen maken van de schuldsaneringsregeling.